|
қиладиган кишилар чиқаргин. Ва бизга (қиладиган) ибодатларимизни ўргатгин ва тавба-тазарруларимизни қабул эт! Шубҳасиз, сен тавбаларни қабул қилгувчи, раҳмлисан. 129. Парвардигоро, уларнинг орасига ўзларидан бўлган, уларга оятларингни тиловат қилиб берадиган, Китоб ва Ҳикматни (Қуръон ва Ҳадисни) ўргатадиган ва уларни поклайдиган бир пайғамбарни юбор! Шубҳасиз, сен қудрат ва ҳикмат соҳибисан»“. [2:127-129]
Аллоҳ Таоло бу оятларда қуйидагиларни баён қилади:
1- Аллоҳ Таоло бизга эслатяптики, Иброҳим ва Исмоил а.с.лар Каъбанинг пойдеворини кўтариб, Аллоҳдан ўзларининг бу амалларини холис Ўзининг Юзи учун қилиб қабул қилишини сўраганлар.
(وَإِذْ يَرْفَع ). Яъни, ўша кўтараётган пайтларини эсланглар.
(الْقَوَاعِدَ пойдеворини). (قاعدة ) сўзининг кўплиги. Пойдевор маъносида. Аллоҳ сени давомли қилсин, собит қилсин, деб айтиладиган дуоларда ҳам шу сўз ишлатилган. Шунинг учун ерда собит, мустаҳкам ўрнашиб, ўзининг устидаги нарсани кўтариб турадиган нарса пойдевор, дейилади. Арабчасида бирлиги (قاعدة ), кўплиги эса (قواعد ) бўлади. (يرفع القواعد ) Пойдеворлар устига қуришдан мажоз. Чунки агар (الْقَوَاعِدَ) сўзини ҳақиқий маъносини оладиган бўлсак, пойдевор ўз ўрнида қолади, кўтарилмайди. Бино қурилмасидан олдин пойдевор паст кўринади. Устидаги бино билангина у кўтарилади. Хуллас, пойдевор эмас, бино кўтарилади. Яъни, ўртадаги мажозий муносабат сабабиятдир.
(تَقَبَّلْ مِنَّا биздан (ушбу қилган амалимизни) қабул айла). Бу ибора Иброҳим ва Исмоил а.с.ларнинг ўзлари учун эмас, Аллоҳ учун, ибодат учун бир уй қураётганларига қаринадир. Чунки (تَقَبَّلْ ) сўзи Аллоҳга яқинлик ҳосил қилиш учун қилинадиган ишларга нисбатан қўлланади. Ундан бошқа жойларда қўлланмайди.
2- Энди уйни биринчи бўлиб Иброҳим а.с. қурганми ёки бу уй у кишидан олдин ҳам қурилганми, бу хусусда турли ривоятлар бор. Мен уйни биринчи бўлиб Одам а.с. қурган, деган гапни рожиҳ деб биламан. Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос ҳадисида келади:
«إِنَّ رَسُولَ اللهِ A قَالَ: بَعَثَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ إِلَى آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ لَهُ وَلِحَوَّاءَ: اِبْنَيَا لِي بَيْتًا. فَخَطَّ وَجَعَلَ آَدَمُ يَحْفِرُ وَحَوَّاءُ تَنْقِلُ التُّرَابَ حَتَّى إِذَا أَصَابَ الْمَاءُ نُودِىَ مِنْ تَحْتِهِ حَسْبُكَ آَدَمُ، فَلَمَّا بَنَيْنَاهُ أُوحِىَ إِلَيْهِ أَنْ يَطُوفَ بِهِ، فَقِيلَ لَهُ: أَنْتَ أَوَّلُ إِنْسَانٍ وَهَذَا أَوَّلُ بَيْتٍ»
11-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208